Op 31 december 1997 waren er in de bevolkingsregisters van de Belgische gemeenten in totaal 316 295 verschillende familienamen geregistreerd. Iets meer dan de helft van deze naamvormen (53%) kwam slechts 1x, 2x of 3x voor. De meeste van deze laagfrequente familienamen zijn buitenlandse namen.
De Nederlandse telefoongids uit 1993 bevatte in totaal 105 789 verschillende familienamen. Het totale aantal in Nederland gebruikte familienamen moet hoger liggen: niet alle in Nederland wonende burgers hebben individueel een telefoonaansluiting. Ten tweede is er een benedengrens aan het materiaal: het gegevensbestand bevat de familienamen van de telefoonabonnees vanaf een frequentie van 2 (of meer) naamdragers in één gemeente.
Op lange termijn zullen steeds meer mensen dezelfde familienaam dragen, terwijl een groot deel van de nu al zeldzame namen over één of twee generaties verdwenen zal zijn.
In de toekomst zullen steeds meer Vlamingen Peeters of Janssens en steeds meer Nederlanders De Jong of De Vries gaan heten. Omdat zij nu al met zovelen zijn, hebben zij de meeste kansen om hun familienaam door te geven aan nakomelingen.
De familienamen die nu al weinig frequent zijn, dreigen daarentegen in snel tempo te verdwijnen.
Slechts één helft van het ouderpaar draagt zijn familienaam over op zijn kinderen: in de regel is dat de vader. Ook dochters krijgen de naam van hun vader, maar zij kunnen die niet op hun beurt doorgeven aan hun kinderen. De vererfbaarheid langs de mannelijke lijn is wettelijk vastgelegd in 1795 (België) resp. in 1811 (Nederland), maar ook in de eeuwen daarvoor was het al de gewoonte om kinderen de familienaam van de vader te geven.
Ook het kleiner worden van de gezinnen leidt op termijn tot een verschraling van het namenpatrimonium. Met een gemiddelde van amper twee kinderen per gezin heeft een man 25% kans hij twee zonen en dus twee potentiële naamdragers krijgt, 50% kans dat hij een zoon en een dochter krijgt en dus één nieuwe naamdrager voortbrengt en 25% kans dat hij twee meisjes krijgt en zijn naam bijgevolg in zijn familietak verdwijnt.
Het verdwijnen van nu al zeldzame familienamen, statistisch beschouwd een tendens, is om twee redenen minder dramatisch dan het op het eerste gezicht lijkt: ten eerste gaat het vaak, vooral in het Belgische namenbestand, om namen met een bijzondere spelling. De naam Dolleslaegers bv. telt nog slechts 8 dragers, maar de gebruikelijkere variant Olieslagers is met 156 naamdragers niet meteen bedreigd. Ten tweede bevat de namenlijst van al wie in België woont, ook een groot aantal namen van buitenlanders (o.m. Nederlanders), wier namen in hun land van oorsprong niet met uitsterven bedreigd zijn, maar in de Belgische context wel curiositeiten zijn.