Differences

This shows you the differences between two versions of the page.

--- morf-brecht [2022/05/12 13:09] – [Commentaar] ann
+++ morf-brecht [2022/10/05 10:28] (current) – [Commentaar] ann
@@ Line 3: / Line 3: @@
 ==== Vraagstelling ====
-De morfologische variatie bij de tweestammige Germaanse namen met -//brecht// als tweede element wordt gekarteerd. Er zijn vier types, waarvan de eerste twee zeer frequent zijn:\\
+De morfologische variatie bij de tweestammige Germaanse namen met -//brecht// als tweede element wordt gekarteerd. Er zijn vier types. De eerste twee types zijn frequent en hebben veel verschillende naamvormen en schrijfvarianten:\\
   - het nominatieftype, zonder toevoeging van een naamvormend element:  -//brecht//
   - het genitieftype met de uitgang -//s//: -//brechts//
@@ Line 224: / Line 224: @@
 Familienamen die teruggaan op tweestammige Germaanse voornamen met als tweede bestanddeel het element -//brecht// 'glanzend, schitterend' zijn bijzonder talrijk. Op deze kaart zijn alle samenstellingen met -//brecht// samengenomen: de lijst met tokens is bijzonder lang: het betreft tientallen verschillende namen, met bovendien een groot aantal schrijfvarianten.  Vooral de verering van de heilige //Lambertus// en //Hubertus// heeft frequent aanleiding gegeven tot de vorming van een familienaam. De samenstellingen op -//brecht// zijn bij uitstek zuidelijke namen; ten noorden van het Rivierengebied komen ze veel minder vaak voor. De verspreiding van deze groep namen zegt ten eerste iets over de ouderdom van de familienamen: in het Zuiden zijn deze merkelijk vroeger ontstaan dan in het Noorden. Ten tweede zijn deze oude Germaanse namen, die vaak heiligennamen zijn geworden, verbonden met de christianisering: ze komen hoofdzakelijk voor in het katholieke gedeelte van het taalgebied.\\
-Bij deze oude tweestammige Germaanse patroniemen op -//brecht// zijn de oorspronkelijke contouren van het nominatief- en het genitiefgebied zichtbaar.  De grens tussen de -//brecht//- en de -//brechts//-vormen loopt in Vlaanderen ter hoogte van de Schelde-Dender. In Nederland sluiten de Brabantse en Limburgse -//brechts//-namen aan bij het Vlaamse genitiefgebied. Rekening houdend met het grote aantal namen dat hier gecombineerd is, gaat het om een verbluffend scherpe grens.
-Ten oosten van de Schelde/Denderlijn, die in het zuiden de grens tussen het gebied met namen mét en zonder genitiefuitgang vormt, gaan dergelijke namen uit op een –s: Geeraert/Geeraerts, Rombout/Rombouts.
+Bij de oude tweestammige Germaanse patroniemen op -//brecht// worden de oorspronkelijke contouren van het nominatief- en het genitiefgebied zichtbaar.  De grens tussen de -//brecht//- en de -//brechts//-vormen loopt in Vlaanderen ter hoogte van de Schelde-Dender. Rekening houdend met het grote aantal namen dat hier gecombineerd is, gaat het om een verbluffend scherpe grens. In Nederland sluiten de Brabantse en Limburgse -//brechts//-namen aan bij het Vlaamse genitiefgebied. Ten noorden van de Grote Rivieren overweegt de -//brecht//-variant, zij het dat deze namen daar globaal veel zeldzamer zijn.\\
+De Schelde-Denderlijn vormt in Vlaanderen de grens tussen het gebied met tweestammige Germaanse patroniemen mét en zonder genitiefuitgang, vergelijk //Geeraert/Geeraerts, Rombout/Rombouts//. Dat is geen toeval. De Schelde vormde de historische grens tussen het graafschap Vlaanderen en het hertogdom Brabant. Deze politieke grens vormt tevens een taalgrens: ze markeert de oude tegenstelling in het Nederlandse taalgebied tussen een westelijk, Ingweoons of Kust-Westgermaans gebied en een oostelijk, Frankisch of Continentaal-Westgermaans gebied (Marynissen 2007: 34, kaart 14).\\
+Het type op -//se// is verspreid op de Zeeuwse eilanden. De weinige familienamen op -//brechtsen// komen voor in het Hollandse -//sen//-gebied alsook - door migratie - aan de Vlaamse kust.
 ==== Andere variatie ====
+Spellingvariatie: zie [[orth_gt_ght_in_brecht|gt / ght / cht in patroniemen op '-brecht']]\\
+Klankvariatie: zie [[e i brecht|e / i in patroniemen op '-brecht']]\\
 Ann Marynissen
+{{tag> brecht}}