===== Spellingvariatie: ss / ssch in de beroepsnaam 'visser' =====

==== Vraagstelling ====

De cluster //ss// in de inlaut van familienamen die teruggaan op de soortnaam //visser// heeft twee spellingvarianten: <ss> en <ssch>. De verspreiding van beide varianten wordt gekarteerd. 

==== Gegevens ====

Type //Visser//:\\
Tokens: Visser (49926)
Vissers (7785)
de Visser (5116)
De Visser (42)
Vissere (32)
Devisser (29)

Type //Visscher//:\\
Tokens: Visscher (6735)
De Visscher (1206)
Visschers (966)
Devisscher (327)
de Visscher (103)
Vischer (87)
De Visschere (68)
Devisschere (54)
DeVisscher (14)
De visscher (11)

==== Kaart ====

{{::visserspsssschwiki.png?800|}}

==== Commentaar ====

De Oudnederlandse cluster /sk/ is in het Middelnederlands, naargelang van zijn positie in het woord, ofwel tot /sx/ geëvolueerd ofwel volledig geassimileerd tot /s/ (Van Loon 2014:238). Op de familienamenkaart tekent zich een oppositie af tussen enerzijds het zuidwesten resp. het noordoosten van het taalgebied, waarin de spellingen <ssch> uitsluitend resp. vaak gebruikt worden, en anderzijds het centrum en het noordwesten, waarin de spellingen <ss> domineren.\\
Matthijs Siegenbeek, wiens spellingregeling in 1804 in Nederland officieel werd ingevoerd, beval in zijn //Verhandeling over de Nederduitsche spelling// de historische spelling <sch> aan in de in- en auslaut, bijv. //tusschen, Hollandsch//. Dat voorschrift werd in Nederland bij appellatieven goed opgevolgd: <sch> werd zo goed als de enige spelling in het begin van de 19de eeuw (Krogull 2018: 135). 
In de spelling van familienamen, die in 1811 werd vastgelegd, werd Siegenbeeks voorschrift daarentegen enkel in de oostelijke provincies vaak in de praktijk omgezet, maar werd merendeels voor de moderne spelling //Visser// geopteerd. 

==== Andere variatie ====

Klankvariatie: zie [[sk sch visser|sk / sch in de beroepsnaam 'visser']]\\
Morfologische variatie: zie [[morf-visser|visser]]

Ann Marynissen

{{tag> visser }}